Pasaron tres anos e catro meses desde os atentados do 17-A de Barcelona e de Cambrils en que foron mortas 15 persoas e moitas outras foron feridas.
Todos os autores da matanza, incluído o xefe da célula de Ripoll de que facía parte, Abdelbaki es-Satti, morreron. Mais hai dous membros daquel grupo e un terceiro acusado de colaborar que están vivos: son os acusados que serán sometidos a xulgamento a partir de mañá, terza feira 10 de novembro, na Audiencia española. Os dous membros do grupo son Mohamed Houli Chemlal e Driss Oukabir e o terceiro acusado, Saïd ben Iazza.
As sombras do proceso
O proceso, tal como o presentou a Audiencia española, deixa un monte de interrogantes e elementos duvidosos. Por que o tribunal recusou practicar máis dilixencias, como pedían algunhas acusacións particulares, como por exemplo caligráficas ou novos testemuños? Por que recusou que sexan interrogados como investigados persoas de evidente notoriedade como o ex-secretario de estado de Seguranza José Antonio Nieto ou José Luís Olivera, ex-director do Centro de Intelixencia contra o Terrorismo e o Crime Organizado español (CITCO)? Tampouco aceptou dilixencias que permitisen confirmar se o imán de Ripoll en realidade sobreviviu á explosión no chalet de Alcanar, onde morreu a maioría do comando.
Son probas e testemuños que teñen a ver con cuestións importantes, como por exemplo a relación que tiña es-Satti co CNI. Mais non só iso, porque tamén hai cuestións que inquietan as vítimas dos atentados, como por exemplo se houbo neglixencia do estado, se se fixo realmente todo o que compría facer para parar a preparación dun atentado como ese; porque tanto os xovens como o imán entraran constantemente nas redes para pedir información sobre como facer explosivos, preguntar sobre os requisitos que se necesitan, facer buscas de bombonas de butano, procurar planos do Camp Nou, da Sagrada Familia, de discotecas, de salas de concertos, de lugares de encontros… e comprar substancias precursoras de explosivos.
Este elemento foi posto en cima da mesa polos avogados da familia do Xavi, o neno de tres anos de Rubí morto na Rambla. Cando se produciron os atentados, o estado español tiña aberto un expediente da UE porque non regulara o control da venda de substancias que son precursoras de explosivos cando son empregadas en grandes cantidades. Jaume Alonso-Cuevillas, un dos avogados, explicábao así nesta entrevista en VilaWeb: ‘Existe un regulamento europeo que regula a venda de precursores de explosivos, e determina que é preciso ter un control estrito dada a súa perigosidade. E, portanto, o estado español, e entendemos que a competencia directa era do secretario de estado de seguranza, na altura José Antonio Nieto, tiña de ter regulado e tomado as medidas precisas, cando estábamos nun nível 4 de alerta anti-terrorista. Non pode ser que podamos ir comprar estes precursores explosivos sen ningún impedimento, que aqueles rapaces comprasen unha cantidade tan grande de material -había entre 200 e 500 quilos de explosivos, segundo os Tedax- se había unha normativa europea que obrigaba a regular a compra, e cando sabemos que son o tipo de precursores que foron utilizados en Bélxica e en París’. Esta acusación particular vai ainda máis alá, e por iso neste xulgamento o avogado demanda que o estado español asuma a responsabilidade que lle toca.
Está morto es-Satti?
A inmersión no vasto sumario do caso fixo que tanto Alonso-Cuevillas como o seu colega Agustí Carles detectasen elementos contraditorios importantes sobre es-Satti, non apenas polo feito de ter sido confidente dos servizos secretos españois, senón sobre a súa propia morte. O ex-imán morreu na explosión da casa de Alcanar, mais estes avogados dubidan, porque comprobaron que foi quebrada a cadea de custodia das mostras de ADN que supostamente eran do imán e que ainda hoxe están no Marrocos, apesar de que deberían estar en Madrid.
Na casa de Alcanar houbo dous mortos. Un era Ioussef Aalla, segundo se pudo concluir contrastando as mostras de ADN que foron encontradas. Hai outras mostras de ADN, doutro individuo, que foron atribuídas a es-Satti. Mais non eran probas concludentes, e o xuiz aceptou que se fixese unha comisión rogatoria a Marrocos para pedir o ADN dos familiares de es-Satti e poder facer comparacións. Estas mostras tiñan de ter sido enviadas a Madrid, mais ficaron no Marrocos, e uns biólogos daquel país fixeron -por iniciativa propia- unha análise comparativa das mostras obtidas dos familiares cunha mostra recolida entre os cascallos da casa de Alcanar que ninguén soubo explicar ainda como foi parar ao Marrocos. A conclusión daqueles biólogos é que as mostras coincidían, mais a cadea de custodia daquel ADN perdérase, ficara rota, e tampouco correspondía a Marrocos resolver o caso.
É por iso que un dos testemuños destacados deste xulgamento será o dos biólogos marroquinos que fixeron o relatorio sobre as mostras de ADN atribuídas a es-Satti. Porque se ben o tribunal vetou boa parte das probas que terían servido para comprobar a relación de es-Sastti coa policía española, si aceptou testemuños e especialistas que poderían axudar a esclarecer se entre os restos humanos achados nas ruínas da casa de Alcanar estaban os do ex-imán de Ripoll.
