Bahrein, un arquipélago de 33 illas, adquiriu merecida reputación de Estado que tortura habitualmente disidentes políticos.
Desde 2011, a medida que aumentaba a represión política en Bahrein, os axentes de seguranza comezaron a utilizar un repertorio específico de técnicas de tortura contra moitas das persoas detidas arbitrariamente, deseñadas para inflixir dor e obter confesións inventadas, entre as que se inclúen o uso de dispositivos de electrochoque; a suspensión prolongada en posicións dorosas; pancadas nas plantas dos pés, a cabeza, o torso e as extremidades; ameazas de asasinato e/ou violación; e outras formas que equivalen a un trato ilegal de tortura nun bo número de casos documentados na sede da Dirección Xeral de Investigación Criminal do Ministerio do Interior; na Unidade de Detención de Curta Duración do Ministerio do Interior (tamén coñecida como Dique); na Prisión Central de Jau e noutros centros de detención.
Após os masivos protestos prodemocráticos de febreiro de 2011, os líderes que defendían a oposición pacífica foron brutalmente torturados, como Hassan Mushaima, Abdul-Wahab Hussain, Abdul-Hadi ao-Khawaja, Abdul-Jalil Ao-Singace, etc. Agora cumpren prisión perpetua despois de teren sufrido torturas ben documentadas e teren sido condenados en xulgamentos manifestamente inxustos por un tribunal militar. Al-Singace está actualmente en greve de fame para protestar polos malos tratos sistemáticos a que é sometido desde o 8 de xullo de 2021.
O uso destas técnicas de tortura viola as obrigacións de Bahréin en virtude da Convención contra a Tortura; o Pacto Internacional de Dereitos Civís e Políticos (PIDCP); a Carta Árabe de Dereitos Humanos revisada; e a Constitución de Bahrein.
A seguir os incidentes de 2011, o gobernante de Bahrein creou a Comisión Independente de Investigación de Bahrein (BICI), que afirma que o uso da forza brutal provocou a morte de moitos civís e que o uso da tortura foi “sistemático”. Alén diso, a BICI conclúe que houbo unha falta de rendición de contas dos autores da tortura e que esa circunstancia propiciou unha cultura de impunidade.
Supostamente, Bahrein emprendeu reformas, despois de que o actual gobernante sucedese o seu pai a finais da década de 1990, non sendo a menor destas supostas medidas a reforma dos servizos de seguranza nin do poder xudiciario, que costuman basearse en confesións obtidas mediante coacción física. Alén disto, o decreto real de outubro de 2002 concedía unha amnistía para evitar a investigación ou o procesamento penal dos funcionarios que supostamente ordenaran ou levaran a cabo delitos graves, como a tortura.
O goberno non levou a cabo investigacións imparciais serias sobre a existencia de probas verosimeis de algún funcionario ter ordenado, levado a cabo ou autorizado actos de tortura ou malos tratos. Por outro lado, en lugar de presionalo para que adoptase medidas inmediatas para pór fin á tortura, os aliados de Bahrein -os Estados Unidos e o Reino Unido- implicáronse de forma significativa na formación e a colaboración cos órgaos do seu Ministerio do Interior.
En particular, o Reino Unido, cuxos nacionais estiveron nalgunha ocasión profundamente implicados nos abusos das forzas de seguranza bahreinitas, desde que o minúsculo Estado do Golfo se converteu en protectorado informal en 1861, proporciona asesores a tempo completo nas áreas de investigación criminal, ciencia forense e policía comunitaria.
Os organismos oficiais de supervisión de Bahrein -que sistematicamente non investigan as alegadas torturas de presos políticos- reciben formación por valor de máis de 6,5 millóns de libras esterlinas do diñeiro dos contribuíntes británicos, segundo os informes.
Así mesmo, os vínculos de Bahrein con Washington consisten principalmente na fornecemento de formación e equipamento para as forzas de seguranza, que non participaron na represión de manifestacións, tendo en conta que Bahrein é o cuartel xeral da Quinta Frota da Armada estadunidense e que, en 2003, os Estados Unidos designárono como un importante aliado non pertencente á OTAN.
Compre salientar que os servizos de seguranza de Bahrein están formados por unha elevada proporción de non bahreinitas -iraquianos, iemenitas, xordanos, indianos e paquistaneses, etc.-, case todos eles sunitas, que son recrutados polo goberno nun esforzo por alterar o equilibrio demográfico sectario e crear un Estado de maioría sunita leal.
En 2006, Salah Al Bander, un británico nacido no Sudán e ex asesor do Ministerio de Asuntos do Gabinete de Bahrein, filtrou un informe de 217 páxinas ao Centro do Golfo para o Desenvolvemento Democrático. O relatorio revelaba un plano sistemático para perpetuar a privación de dereitos da poboación chiíta.
De feito, as raíces modernas da tortura sistemática de Bahrein remóntanse a finais da década de 1970, cando Anthony Parsons, un alto funcionario colonial británico, convenceu o que na altura era gobernante para que contratase o coronel de orixe escocesa Ian Henderson como xefe da Dirección Xeral de Investigacións de Seguranza do Estado de Bahrein.
A seguir a súa suposta independencia, unha asemblea constituínte parcialmente elixida elaborou unha constitución, promulgada en 1973, en que participou o máximo líder espiritual de Bahréin, o ayatollah Isa Qassim, no exilio, e que deu lugar á creación dunha Asemblea Nacional, elixida por dous terzos. Contodo, só dous anos despois, en 1975, o entón gobernante disolveuna despois de recusar aprobar unha draconiana lei de seguranza do Estado que, entre outras cousas, permitía as detencións arbitrarias e a tortura.
O corpo de policía de Bahrein foi creado na década de 1920, e xa nesa altura practicábase a tortura, que os funcionarios británicos atribuían ao que denominaban “métodos da suave Inquisición española”. Contodo, sob a implácabel vixilancia de Henderson, a tortura converteuse nun método sistemático para reprimir os presos políticos. Durante 30 anos, Henderson, alcumado o “Carniceiro de Bahrein”, torturó millares de disidentes anti-gobernamentais.
Durante a revolta da década de 1990, orixinada principalmente polas demandas da oposición de reinstaurar a Asemblea Nacional, morreron polo menos 10 cidadáns a consecuencia da tortura física e psicolóxica sistemática e a neglixencia médica.
En lugar de pedir contas aos autores, o monarca concedeu unha amnistía xeral co fin de “fechar un capítulo do pasado e axudar a crear un clima propicio para o goce das liberdades públicas”. Entón, o Comité da ONU contra a Tortura criticou o decreto, así como a inadecuada disponibilidade de compensación e rehabilitación para as vítimas da tortura.
Por exemplo, en 1996, Isa Qambar, de 29 anos, foi executado despois de que un tribunal o declarase culpábel baseándose en confesións obtidas sob tortura. O seu irmán Ali faleceu o ano pasado despois dunha batalla de catro anos contra o cancro de parótida. Ali foi vítima de tortura e neglixencia médica. A prisión de Jau ignorou unha recomendación de 2017 para concederlle a liberdade compasiva, o que fixo que o cancro fixese metástase e se estendese aos pulmóns até xullo de 2018.
Desde 2011, Bahréin executou 5 presos políticos despois de pasaren por xulgamentos manifestamente inxustos baseados en grande medida en confesións contaminadas pola tortura.
Entre 1975 e 2022, polo menos 100 presos políticos foron asasinados sob custodia policial, probabelmente despois de teren sido brutalmente torturados. Entretanto, máis de 2 mil presos de conciencia sobreviven ateigados na tristemente famosa prisión de Jau en condicións insalubres e coa recusa sistemática de atención médica, o que pon en perigo a súa saúde.
Non hai constancia de que o goberno levase a cabo unha investigación sobre as alegadas torturas, nin que haxa sancionase ou castigase ningún funcionario en relación con esas denuncias.
Varios dos sobreviventes da tortura foron levados perante procuradores que non responderon adecuadamente ás súas denuncias de malos tratos, nin ordenaron exames médicos forenses nin iniciaron unha investigación. Nalgúns casos, foron entregados á custodia dos mesmos axentes supostamente responsabeis de os teren torturado.
Contodo, apesar das críticas internacionais, o goberno non tomoou medias para reducir a práctica da tortura e as denuncias destas prácticas convertéronse en norma.
