Coa lóxica dun proceso penal non se pode dar resposta a un problema de natureza tan política como é o da integración dunha ‘nacionalidade’ dentro dun Estado
Nin a Audiencia Nacional primeiro nin o Tribunal Supremo despois deberon admitir que eran o xuíz ordinario predeterminado pola lei para resolver o problema tal como lles foi exposto.
Na noite do 28 de abril foron proclamados deputados electos Oriol Junqueras, Jordi Turull, Josep Rull e Jordi Sànchez e senador electo Raül Romeva. Desde ese “mesmo momento” están en posesión da prerrogativa coñecida como “inmunidade parlamentar”, que se traduce en que “non poderán ser inculpados nin procesados sen a previa autorización da Cámara respectiva” (artigo 71.2 da Constitución Española).
Esta prerrogativa está recoñecida sen excepción de ningún tipo. O ordenamento español, a Constitución e os Regulamentos do Congreso dos Deputados e do Senado, non contemplan ningunha circunstancia, nin anterior nin posterior ao momento da proclamación como deputado ou senador electo, que poida excepcionar a vixencia da prerrogativa da inmunidade. O Regulamento do Congreso, despois de reproducir no artigo 11 o artigo 71.2 da Constitución Española, engade no 12: “O Presidente do Congreso, unha vez coñecida a detención dun Deputado Ou CALQUERA OUTRA ACTUACIÓN XUDICIAL…que puidese obstaculizar o exercicio do seu mandato, adoptará de inmediato cantas medidas foren necesarias para salvagardar os dereitos e prerrogativas da Cámara e dos seus membros”.
Na noite do 26 de maio, se a enquisa do CIS coñecida nesta quinta-feira 9 de maio acerta, Oriol Junqueras e Carles Puigdemont poderían ser proclamados deputados electos do Parlamento europeo, onde disporían dunha inmunidade similar á dos parlamentares españois.
O Tribunal Supremo ten que enfrontarse xa ao problema de como incide o novo status xurídico do cinco parlamentares españois no proceso que se segue contra eles e vai ter que enfrontarse con moita probabilidade a outro similar, mais con características propias, a partir do día 26 respecto de Oriol Junqueras e Carles Puigdemont.
Trátase dun combate xurídico con dous asaltos. O primeiro ten lugar en España e debería ser resolvido mediante os seguintes pasos:
1º A inmediata posta en liberdade dos deputados e do senador electo (debería producirse na noite do 28 A, após a proclamación de candidatos electos pola Xunta Electoral Provincial). Tecnicamente, os cinco parlamentares están “detidos ilegalmente” desde o 28 de abril.
2º O envío polo Tribunal Supremo a ambas as Cámaras da solicitude para poder proceder contra eles.
3º A aprobación dos correspondentes “suplicatorios” polos Plenos de cada unha das Cámaras. Unha vez dados estes pasos, o Tribunal Supremo podería continuar o xulgamento da forma que estimar pertinente.
O Tribunal Supremo debería suspender inmediatamente o xulgamento a respecto dos cinco parlamentares e agardar para o renovar a que o Congreso e o Senado aprobasen os “suplicatorios”. En todo caso, terá que dar unha resposta motivada á solicitude que lle foi dirixida polo cinco parlamentares detidos. Obviamente, se a solicitude non fose atendida, cabería contra ela, recurso de amparo perante o Tribunal Constitucional, que, como medida cautelar, tería que ordenar a suspensión do xulgamento até ser resolvido o recurso. A decisión do Tribunal Constitucional, se non estimar o amparo, abriría a porta do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos, onde se podería solicitar a adopción dunha medida cautelar nese mesmo sentido.
O segundo asalto, aínda que intúo que o Tribunal Supremo vai tentar impedir (non o vai a conseguir) que Carles Puigdemont adquira a condición de parlamentar europeo, vai ter como protagonistas principais o Parlamento Europeo e o Tribunal de Xustiza da Unión Europea. O embate vai ser de época. Teremos ocasión de velo, por desgraza.
Teño a impresión de que a Xustiza Española se meteu nun beco sen saída ao aceptar que o Goberno de Mariano Rajoy através da Procuradoría Xeral do Estado, ocupada por José Manuel Maza, lle transferise a resposta ao problema da integración de Catalunya no Estado na forma dunha querela por rebelión.
O Presidente do Goberno nunca debeu permitir que o Procurador Xeral fixese o que fixo. Mais nin a Audiencia Nacional primeiro nin o Tribunal Supremo despois deberon admitir que eran o xuíz ordinario predeterminado pola lei para resolver o problema tal como lles foi exposto. Ao non o faceren así, a Xustiza Española introduciuse nun labirinto, en que topa con dilemas insolubeis. A Política ten a súa lóxica e o Dereito a súa. Entre ambas hai unha fronteira, quer dicir, contacto, mais, sobretodo, separación. Coa lóxica dun proceso penal non se pode dar resposta a un problema de natureza tan política como é o da integración dunha “nacionalidade” dentro dun Estado.
Os tribunais de xustiza serven para o que serven e non serven para o que non serven. Pretender que sirvan para o que non serven, que é o que fixeron Mariano Rajoy e José Manuel Maza, e aceptar que un serve para o que non serve, que é o que fixeron a Audiencia Nacional e o Tribunal Supremo, conduce inexorabelmente á catástrofe.
Javier Pérez Royo
