O Síndic de Greuges volta premer o botón de alarma en relación coa sentenza do procés. Se hai un meses alertou das vulneracións que se produciron durante as manifestacións do pasado mes de outubro contra as condenas a líderes independentistas, hoxe fixo público o relatorio sobre a sentenza en si. A radiografía que fai é preocupante e indica, entre outras cuestións, que o veredito do Supremo supón “un perigo de limitación grave de liberdades no contexto de futuros protestos sociais e cidadáns”, por exemplo no caso dunha greve xeral ou as accións da PAH.
A análise do Síndic conclúe que a interpretación que se fai do delito de sedición abre a caixa de Pandora e pon en risco os dereitos fundamentais básicos como son o da libre expresión e a liberdade de manifestación. A sentenza argumenta que houbo sedición a partir dunha reinterpretación do delito. Alá onde o Código Penal di que para que este se producir ten de haber un “impedimento do normal funcionamento dos servizos e das institucións públicas”, os maxistrados substitúen “impedir” por “obstaculizar”. Esta modificación, segundo o Síndic, abre a porta para que os protagonistas de calquera reivindicación podan ser acusados de sedición.
O mesmo acontece co feito de asimilar unha mobilización masiva -e pacífica- dos cidadáns ao concepto de alzamento tumultuario ou equiparar a resistencia non violenta -do 20-S e o 1-O- con intimidación. Todo isto “podería supor unha restrición excesiva do dereito de reunión e manifestación” e “comporta un efecto paralisador moi notábel” da cidadanía.
Derrogar o delito de sedición
No apartado de conclusións, o extenso relatorio do Síndic aproveita para suxerir posíbeis saídas ao sarillo actual. A principal, que implicaría unha reforma do Código Penal, pasa pola derrogación do delito de sedición, que é o que levou á prisión nove dos doce líderes independentistas xulgados polo supremo. Así mesmo sitúa a liberdade das persoas presas e a activación dun diálogo “construtivo” entre gobernos como ferramentas imprescindíbeis para a resolución do conflito político. Neste sentido defende que o indulto e a lei de amnistía son dous instrumentos “plenamente constitucionais” para as excarcerar.
Especificamente sobre as persoas condenadas, a análise conclúe tamén que o veredito do Supremo é “desproporcionado” e “podería ter vulnerado dereitos constitucionais”. A comezar, pola asunción inicial do delito de rebelión -que xustificou a prisión provisoria e que finalmente caeu no xulgamento- que “viciou toda a causa”. De feito, o estudo considera que o Supremo non era sequer competente para xulgar o Goberno da Generalitat.
O Síndic fixo chegar o seu relatorio ao Parlament de Catalunya, ás Cortes Xerais, ao Goberno do Estado, á Comisaría Europa dos Dereitos Humanos e á comunidade internacional e defensorías dos dereitos humanos.
Marina Fernández
