A Conselleira de Igualdade en funcións, María José Sánchez Rubio EFE
O artigo da discordia da vixente Lei andaluza para a promoción da igualdade de xénero (Lei 9/2018) é o número 76 nos seus apartados d), e) e g). Neles advírtese que se cometerá infracción grave, de até 60.000 euros, se se elaboraren ou difundiren en colexios materiais curriculares “que xustifiquen ou inciten á prostitución”, se se realizaren campañas de publicidade coa imaxe das mulleres asociada a comportamentos “que xustifiquen ou
inciten á prostitución ou á violencia contra elas”, ou se se desenvolveren actos culturais ou lúdicos que “xustifiquen ou inciten á prostitución ou á violencia de xénero”.As catedráticas fanse varias preguntas respecto destes preceitos: “que significa ‘xustificar’ a prostitución?”, “ficarían dentro deses ‘comportamentos’ prohibidos os de defender a autodeterminación sexual das mulleres ou argumentar que a prostitución é un traballo como outro calquera ou pugnar polo recoñecemento do dereito á súa sindicación?, podería mesmo afirmarse que con iso se incita indirectamente ao seu exercicio?” ou “a que se refire a lei cando fala de prostitución, un concepto que non está legalmente definido e que é hoxe escasamente unívoco?”.
“Como se non fose suficiente con sancionalas”
O manifesto lanzado por María Luisa Maqueda Abreu (Universidade de Granada), María Acale Sánchez (Universidade de Cádiz) e Guillermo Portilla Contreras (Universidade de Xaén) lamenta que, “como se non fose suficiente con sancionalas administrativamente, a elas e aos seus clientes, a partir de ordenanzas municipais e da Lei de Seguranza Cidadá, ou con privalas do dereito a se autoorganizaren para defender os seus dereitos sindicais fronte aos posibeis abusos e a explotación da patronal ou de terceiros, agora, coa nova lei, poden ser impostas multas que chegan aos 60.000 euros a quen ‘xustifique’ a prostitución utilizando a imaxe das mulleres”.
A/os asinantes, pertencentes a distintos sectores sociais, asociativos, académicos e xudiciais de todo o territorio español, “a falta doutras vías posibeis” propoñense “pedir ao Defensor del Pueblo que interpoña un recurso de inconstitucionalidade fronte a uns preceitos que, sob o pretexto de promover a igualdade de xénero, representan unha flagrante vulneración de dereitos fundamentais”.Entre eses dereitos aluden ao “dereito á liberdade de expresión ou información” (art. 20 da Constitución Española), e o “dereito das mulleres que exercen a prostitución a non seren discriminadas” (art. 14 da Constitución Española). “Con infraccións como estas son condenadas á inexistencia social para non comprometer a imaxe pública das mulleres: unha finalidade abertamente simbólica que nos trae á memoria esa vella contraposición entre mulleres boas e mulleres malas, entre ‘madreesposas’ e ‘putas’, que tan útil foi para os intereses do patriarcado”, argumentan as catedráticos, que xa recolleron máis de medio millar de asinaturas.
Engaden que “non é un problema menor a infracción que este preceito representa para outros principios constitucionais esenciais” como o principio de legalidade, “pola forma extremadamente ambigua e imprecisa con que se formula, que impide coñecer a materia de prohibición producindo unha indefensión perigosa e indesexábel”. “Como determinar se os actos culturais, artísticos ou lúdicos son ‘sexistas’ (‘uso discriminatorio da linguaxe que se fai por razón do sexo’, segundo a propia Lei)? Son sexistas simplesmente cando exhiben ‘comportamentos’ que ‘xustifican’ a prostitución?”, pregúntanse, incidindo en que “o grao de inseguranza xurídica que esta disposición representa é insoportábel e desencoraxa o exercicio dos dereitos de libre actuación e expresión da cidadanía”.
“E, sobretodo”, pregúntanse: “non é un despropósito equiparar a xustificación dunha práctica, se se quere alegal, con outra tan ilegal como a violencia contra as mulleres? Non, non poden ser o mesmo: é outra incoherencia lexislativa que denunciamos”.
E conclúen: “Se o que se quere protexer sancionando a xustificación da prostitución é a igualdade de xénero para garantir ‘o benestar de todas as mulleres e da poboación andaluza no seu conxunto’, como declara programáticamente a lei na súa ‘Exposición de Motivos’, pensamos que non elixiu o mellor camiño. Con este paso de xigantes condénase demasiadas mulleres á marxinalidade máis absoluta”.
“Mesturan unhas cousas con outras”
Pola súa banda, a relatora da lei, a deputada socialista Soledad Pérez, móstrase “sorprendida” pola “interpretación” que fai da norma este grupo de xuristas, que “distinguen dous tipos de prostitución”. “Se defenden a regulación, que o digan así, mais que non digan que pode ser inconstitucional, porque eu tamén son licenciada en Dereito”, apuntando a que no fondo o seu posicionamento esconde “unha corrente ideolóxica, mais non por unha cuestión xurídica”.
Pérez aclara que a administración non pretende sancionar as mulleres prostituídas, sinala en alusión á referencia que fan as catedráticas no seu manifesto á chamada Lei Mordaza. “Mesturan unhas cousas con outras, porque precisamente nós pedimos a anulación dos apartados onde se prevé sancionalas”
“A prostitución é unha forma de explotación e así o enfoca a lei. Eles non din claramente que o que están a pedir é a regulación”, insiste, engadindo que no manifesto “non son nomeados os proxenetas nin os empresarios ou clubes. É unha maneira de xustificar a regulación. Se é o que queren, que o digan”, incide.
Así mesmo, a deputada do PSOE sinala que o artigo 76 ao que se refere en todo momento o manifesto “está igual desde que se redactou o primeiro anteproxecto de lei, nin sequera tivo unha emenda”, sendo coñecedora de que é unha materia onde existen diferentes puntos de vista. “Até Podemos e EU votaron diferente no seu momento”, exemplifica.